Bellis sylvestris Cirillo

Bellis sylvestris Cirillo

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Eudicots

Οικογένεια: Asteraceae

Γένος: Bellis

Είδος: Bellis sylvestris Cirillo

Άλλα ονόματα: Southern Daisy, Isokaunokainen, Pâquerette d'automne, Pratolina autunnale, Margarita, Стокротки лісові.

Η Bellis sylvestris είναι ένα από τα τέσσερα είδη του γένους Bellis (μαργαρίτες) που συναντάμε στην πατρίδα μας.

Bellis sylvestris Cirillo

 

Είναι πολυετές φυτό, αρκετά κοινό και έχει πολλές ομοιότητες με τα υπόλοιπα είδη του γένους. Η άνθισή του στην περιοχή μας ξεκινά από το φθινόπωρο και διαρκεί έως τον Ιανουάριο.

Δείτε και Bellis perenis.

Volvariella bombycina (Schaeff.) Singer

Volvariella bombycina (Schaeff.) Singer

Φύλλο: Basidiomycota

Κλάση: Agaricomycetes

Τάξη: Agaricales

Οικογένεια: Pluteaceae

Γένος: Volvariella

Είδος: Volvariella bombycina

Άλλα ονόματα: Silky Rosegill, Silkkituppisieni, Volvaire soyeuse, Wolliger Scheidling, Stor sliresopp, Вольвариелла шелковистая.

Volvariella: Από την μεγάλη βόλβα (μεμβρανώδης σάκος) στην βάση του.

Bombycina: Από το λατινικό bombycis (μεταξένιο).

Το είδος Volvariella bombycina είναι σαπροφυτικό μανιτάρι, ασυνήθιστο στην περιοχή μας.

Ανήκει στην οικογένεια Pluteaceae.

 

Το συναντάμε σε κορμούς δέντρων, σε ρίζες και πριονίδια σε δάση πλατύφυλλων.

Η καρποφορία του διαρκεί από τον Μάιο έως τον Νοέμβριο.

Το καπέλο του έχει διάμετρο 5-20 εκατοστά. Είναι αυγόμορφο αρχικά και στην ωριμότητά του σχεδόν επίπεδο. Τα ελάσματά του έχουν χαρακτηριστικούς ρόδινους τόνους. Χαρακτηριστικό του είναι, επίσης, η μεγάλη βόλβα, (είδος σάκου, υπόλειμμα του καθολικού πέπλου), στη βάση του.

Στη βιβλιογραφία αναφέρεται ως φαγώσιμο.

Παρόμοια είδη είναι τα: Volvariella gloiocephala και Amanita virosa (τοξικό).

Όλα τα φαγώσιμα μανιτάρια πρέπει να συλλέγονται μόνο με την παρουσία κάποιου ειδικού.

Amanita pantherina

Φύλλο: Basidiomycota

Κλάση: Agaricomycetes

Τάξη: Agaricales

Οικογένεια: Amanitaceae

Γένος: Amanita

Είδος:Amanita pantherina

 

Αλλα ονόματα: Ζουρλομανίταρο, Amanite panthère, Muchomor plamisty, Мухомор пантерный.

Ο Αμανίτης ο πάνθηρας (Amanita pantherina)είναι ένα όμορφο είδος της οικογένειας Amanitaceae, αρκετά συνηθισμένο στην περιοχής μας. Είναι τοξικό μανιτάρι και σε κάποιες περιπτώσεις θανατηφόρο.

Περιγράφηκε πρώτη φορά από τον Ελβετό μυκολόγο Augustin Pyramis De Candole (1834 – 1912).

Το συναντάμε συνήθως από τον Σεπτέμβριο έως τον Νοέμβριο σε δάση πλατύφυλλων.

Το καπέλο του έχει διάμετρο 5 – 12 εκ. και είναι χρώματος καφετί (φουντουκί) ή γκριζοκαφετί, με λευκές νιφάδες οι οποίες σταδιακά εξαφανίζονται. Έχει λευκά ελάσματα και σάρκα. Φέρει λευκό δακτυλίδι και λευκό - γκρι πόδι, στη βάση του οποίου έχει λευκή βόλβα από την οποία ξεπροβάλει. Προκαλεί πανθιρινικό σύνδρομο, με συμπτώματα κυρίως νευρολογικά, που μπορούν να διαρκέσουν έως και 15 ώρες. 

Είναι πολύ επικίνδυνο μανιτάρι και μπορεί να προκαλέσει έως και θάνατο.

  Προσοχή τοξικό μανιτάρι

Boletus edulis

Φύλλο: Basidiomycota

Κλάση: Agaricomycetes
Τάξη: Boletales
Οικογένεια: Boletaceae

Γένος: Boletus

Είδος: B. aereus

Boletus: Κομμάτι γης.

edulis: Εδώδιμος.

 

Άλλα ονόματα: Βωλίτης ο εδώδιμος, Βασιλομανίταρο, penny bun, porcino, king bolete, Обикновена манатарка, Gemeiner Steinpilz, Borowik szlachetny, Белый гриб, Çörek mantarı, Gewoon eekhoorntjesbrood, Herkkutatti.

Συνώνημα: Boletus betulicola (Vassilkov) Pilát & Dermek 1974 , Boletus edulis subsp. Laevipes, Dictyopus edulis (Bull.) Forq., eccinum edule (Bull.) Gray 1821, Boletus edulis var. Laevipes Massee 1892

Ο Boletus edulis, (Βωλίτης ο εδώδιμος), είναι ένα από τα πιο γνωστά είδη της οικογένειας Boletaceae .

Περιγράφηκε πρώτη φορά το 1782 από τον Γάλλο βοτανολόγο Jean Baptiste François Pierre Bulliard.

Το καπέλο του έχει διάμετρο 6 έως 25 εκ., με χρώμα καφετί, καστανό, καστανό-κόκκινο, κίτρινο-καφετί, και σε υγρό καιρό η επιφάνειά του είναι γυαλιστερή.

Η σάρκα του είναι λευκή και οι σωλήνες του είναι λευκοί σε πρώιμο στάδιο και γίνονται κίτρινοι και λαδοπράσινοι αργότερα. Το πόδι του είναι λευκό ή ανοιχτό μπεζ με λευκό δίχτυ.

Το συναντάμε κυρίως στο βόρειο ημισφαίριο της γης, σε δάση φυλλοβόλων και κωνοφόρων δέντρων, και παρουσιάζει μυκορριζική -συμβιωτική σχέση με κάποια είδη δέντρων.

Είναι από τα πιο γνωστά φαγώσιμα είδη μανιταριών και έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες. Περιέχει επίσης βιταμίνες, μεταλλικά στοιχεία και υδατάνθρακες.

Σε κάποιες χώρες θεωρείται προστατευόμενο είδος λόγω της αλόγιστης συλλογής του.

Boletus aereus

Boletus aereus

Φύλλο: Basidiomycota

Κλάση: Agaricomycetes
Τάξη: Boletales
Οικογένεια: Boletaceae

Γένος: Boletus

Είδος: B. aereus

 

O Boletus aereus (βολίτης ο χάλκειος) ανήκει στην οικογένεια Boletaceae (βολίτες) η οποία περιλαμβάνει πάνω από εκατό είδη. Η οικογένεια Boletaceae περιλαμβάνει κάποια περιζήτητα για τη νοστιμιά τους μανιτάρια.

Ένα από αυτά είναι και ο βολίτης ο χάλκειος, που, σύμφωνα με τον Γιώργο Κωνσταντινίδη, είναι κορυφαίο, φαγώσιμο είδος. Στην περιοχή μας το συναντάμε συνήθως τέλη Σεπτεμβρίου με τέλη Οκτωβρίου.

Είναι διαδεδομένο στη Μεσόγειο και στην Κεντρική Ευρώπη.

Mycena rosea (Bull.) Gramberg.

Φύλλο: Basidiomycota

Κλάση: Agaricomycetes
Τάξη: Agaricales
Οικογένεια: Mycenaceae

Γένος: Mycena

Είδος: M. pura

Eugen Gramberg (1865 – 1945). Γερμανός καθηγητής και μυκητολόγος.

Άλλα ονόματα: Rettich Rosa-Helmling, rosy bonnet, Grzybówka różowa.

Συνώνυμα: Agaricus purus var. roseus, Agaricus roseus, Mycena pura var. rosea.

Το Mycena rosea είναι ένα ακόμα είδος του γένους Mycena και παρουσιάζει μεγάλη ομοιότητα με το είδος Mycena pura.

Το συναντάμε σε δάση πλατύφυλλων από το τέλος του καλοκαιριού μέχρι και τον Νοέμβριο.

Το καπέλο του με διάμετρο 2 – 6 εκ. είναι αρχικά κωνικό και αργότερα επίπεδο. Το χρώμα του είναι ροζ και έχει υγροφανή, γυαλιστερή επιφάνεια με αμβλύ ύβο.

Η σάρκα του είναι λευκή προς το ροζ, τα ελάσματά του έχουν ροζ χρώμα και τα σπόρια του αφήνουν λευκό αποτύπωμα.

Έχει κυλινδρικό πόδι ύψους 5 – 10 εκ., που έχει ροζ ή λευκό χρώμα και είναι λείο.

Είναι τοξικό μανιτάρι και περιέχει τα αλκαλοειδή mycenarubin A και mycenarubin B (πηγή: Wikipedia) καθώς επίσης και την τοξική ουσία μουσκαρίνη.

Είναι τοξικό μανιτάρι.

Boletus satanas Lenz

Boletus satanas Lenz

Φύλλο: Basidiomycota

Κλάση: Agaricomycetes
Τάξη: Boletales
Οικογένεια: Boletaceae

Γένος: Boletus

Είδος: B. satanas

  Άλλα ονόματα: Borowik szatański, Сатанинский гриб, Devil's Bolete, Βωλίτης ο σατανάς, Μελανίτης, Σινάκι.

Περιγράφηκε πρώτη φορά από τον Othmar Harald Lenz (1798 – 1870), Γερμανό μυκητολόγο, βοτανολόγο και ζωολόγο. 

 

Ο Βωλίτης ο Σατανάς (Boletus satanas) είναι τοξικό μανιτάρι της οικογένειας των Βωλετωδών (Boletaceae). Το γένος Boletus περιλαμβάνει πολλά φαγώσιμα είδη, κάποια από τα οποία είναι περιζήτητα (B. reticulatus, B. aereus, B. edulis, B. pinophilus ). 

To συναντάμε σε ασβεστολιθικά εδάφη, σε δάση δρυός και οξιάς από το καλοκαίρι έως το φθινόπωρο, στην Ευρώπη, (κυρίως στη νότια Ευρώπη), και σε λίγες πολιτείες της Αμερικής.

Το καπέλο του έχει διάμετρο 6-30 εκ. με λευκό χρώμα στην αρχή ενώ όσο ωριμάζει γίνεται πιο γκριζωπό-σταχτί με ελαφριά κοκκινωπές αποχρώσεις μερικές φορές. Το σχήμα του είναι κυρτό στην αρχή, ενώ αργότερα, και όπως χαρακτηριστικά λέει ο Δ. Κελτεμλίδης, μοιάζει με κύπελλο αναποδογυρισμένο.

Στο κάτω μέρος του καπέλου έχει μικρούς σωλήνες κίτρινου χρώματος που καταλήγουν σε πόρους κίτρινου χρώματος αρχικά, κόκκινου αργότερα, που γίνονται πορτοκαλί στην περιφέρεια του.

Η σάρκα του είναι λευκοκίτρινη, και όταν κοπεί παίρνει μια γαλαζωπή απόχρωση.

Το πόδι του είναι κοντόχοντρο και έχει κόκκινο διχτυωτό μοτίβο σε κίτρινο-πορτοκαλί φόντο.

 

Όπως αναφέρθηκε και στην αρχή, είναι τοξικό μανιτάρι, και διατηρεί την τοξικότητά του ακόμα και όταν μαγειρευτεί. 

Macrolepiota procera (Scop.) Singer.

 

Περιγράφηκε πρώτη φορά από τον Νοτιοαφρικανό μυκητολόγο Christiaan Hendrik Persoon (1761 – 1836).                                                                                                                                                                                    

Macrolepiota procera (Scop.) Singer

 

Φύλλο: Basidiomycota

Κλάση: Agaricomycetes
Τάξη: Agaricales
Οικογένεια: Agaricaceae

Γένος: Macrolepiota

Είδος: procera

 

Συνώνυμα: Agaricus procerus Scop, Lepiota procera (Scop.) Gray.

 

Rolf Singer (1906 – 1994). Γερμανός μυκητολόγος.

 

'Αλλες ονομασίες: Αδραχτίτες, Αλεκατίτες, Γκουγκουλιάνοι, Καπρόλες, Lépiote élevée, Coulemelle, boutarot, Riesenschirmling, Гриб-зонтик пёстрый, Czubajka kania, Parasol Mushroom.

 

Lepiota: Από τις Ελληνικές λέξεις λεπίς και ώτα. Το όνομα αναφέρεται στα καφέ λέπια του καπέλου που μοιάζουν με αυτιά (Δ. Κελτεμλίδης).

Makrolepiota: Μεγάλη Lepiota.

Procera: Ψηλή. 

 

Η Μακρολεπιότα η Υψηλή είναι ένα εντυπωσιακό και πολύ νόστιμο μανιτάρι. Είναι ίσως το πιο γνωστό μανιτάρι στην Ελλάδα, και το συναντάμε από τον Απρίλιο έως τον Νοέμβριο.

Στην περιοχή μας είναι ένα από τα λίγα μανιτάρια που θεωρούσαν φαγώσιμα σε παλαιότερες εποχές.

Ίσως σε μανιτάρια σαν και αυτό να οφείλεται η λανθασμένη άποψη που υπάρχει σε διάφορα μέρη της Ελλάδας ότι όταν ένα μανιτάρι έχει βρακί, (δαχτυλίδι), είναι φαγώσιμο. Η Macrolepiota procera έχει δαχτυλίδι και είναι πράγματι φαγώσιμο, σε αντίθεση με τους τοξικούς ή θανατηφόρους αμανίτες, (Amanita muscaria, Amanita pantherina, Amanita phalloides, Amanita verna), ή κάποια είδη του γένους Lepiota, που αν και έχουν δαχτυλίδι, είναι κάθε άλλο παρά φαγώσιμα μανιτάρια.

 

Macrolepiota procera (Scop.) Singer

 

Είναι σχετικά εύκολη η αναγνώρισή του. Έχει πολύ μεγάλο καπέλο χρώματος λευκού, το άνοιγμα του είναι 10 – 30 εκ. και έχει στην επιφάνειά του χαρακτηριστικά ομόκεντρα, καφετιά, “λέπια”. Το καπέλο έχει στο κέντρο του μια καφετιά θηλή, ενώ η περίμετρός του είναι οδοντωτή.

Το σχήμα του καπέλου είναι στην αρχή αβγόμορφο ,(ο Δ. Κελτεμλίδης γράφει χαρακτηριστικά ότι το μανιτάρι ξεπροβάλει από τη γη σαν ένα πλατύ κρεμμύδι), καμπανόμορφο σε ώριμη μορφή, έως και επίπεδο.

Η σάρκα του είναι λευκή, με ευχάριστη μυρωδιά, και όταν κοπεί δεν αλλάζει χρώμα.

Κάτω από το καπέλο έχει πυκνά λευκορόδινα ελάσματα, και τα σπόρια του μανιταριού είναι λευκά.

Έχει διπλό δαχτυλίδι, μετακινούμενο στο πόδι του μανιταριού. Το πόδι του, (κοτσάνι), το οποίο έχει ύψος 20 – 30 εκ. και είναι διακοσμημένο με καφέ και ρόδινες κυματώσεις, αρχικά είναι συμπαγές και κούφιο αργότερα.

 

Macrolepiota  procera (Scop.) Singer.

 Το γένος Macrolepiota διαχωρίστηκε από το γένος Lepiota το 1948 από τον Rolf Singer (wikipedia).

Συναντάται σε πολλές χώρες στην Ασία, Ευρώπη, Αμερική, Ωκεανία και Αφρική.

Περιέχει, μεταξύ άλλων, φαινολικές ενώσεις, τοκοφερόλες, ασκορβικό οξύ, καροτενοείδη, γλυκερίνη, μαννιτόλη, γλυκόζη και είκοσι περίπου αμινοξέα.

 

Όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω, είναι φαγώσιμο μανιτάρι, πολύ νόστιμο.

Όλα τα φαγώσιμα μανιτάρια πρέπει να μαζεύονται με πολύ προσοχή για να μην καταστρέφεται το μυκήλιό τους.

Ένας άπειρος μανιταροσυλλέκτης σε πρώιμο στάδιο μπορεί να μπερδέψει την Μακρολεπιότα την Υψηλή με τις μικρότερες και επικίνδυνες λεπιότες.

Η Macrolepiota procera μοιάζει με τα δηλητηριώδη: Macrolepiota rachodes var. Hortensis και Chlorophyllum molybdites, μανιτάρια που δεν υπάρχουν στην Ελλάδα.

Είναι απαραίτητο κάποιος που δεν έχει τις θεωρητικές και πρακτικές γνώσεις γύρω από τα φαγώσιμα μανιτάρια, και θέλει να ασχοληθεί μ' αυτά, να απευθύνεται σε έναν από τους πολύ καλούς μυκητολογικούς συλλόγους της χώρας μας.

Πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι όλα τα φαγώσιμα μανιτάρια δεν πρέπει να μαζεύονται χωρίς την παρουσία ενός ειδικού μανιταροσυλλέκτη.

Clatrhus ruber P.Micheli ex Pers.

Clatrhus ruber P.Micheli ex Pers.

Φύλλο: Basidiomycota

Κλάση: Agaricomycetes

Τάξη: Phallales

Οικογένεια: Phallaceae

Γένος: Clathrus

Είδος : C. ruber

Συνώνυμα: Clathrus nicaeensis Barla, Clathrus flavescens Pers., Clathrus cancellatus Tourn, Clathrus volvaceus .

 

Άλλα ονόματα:Roter Gitterling, Okratek czerwony, Traliestinkzwam, Решёточник красный, red cage, latticed stinkhorn .

 

Το Clatrhus ruber (Κιγκλίδωμα το Ερυθρό) είναι ένα ιδιαίτερο, σαπροφυτικό μανιτάρι, που σίγουρα απέχει πολύ από την κλασσική εικόνα που έχουμε για τα μανιτάρια.

Στα πρώτα στάδια έχει τη μορφή λευκόχρωμου αυγού. Αργότερα, η λεπτή

μεμβράνη που το περιβάλλει σχίζεται και ξεπροβάλλει η τελική μορφή του μανιταριού, που μοιάζει με κόκκινο κλουβί. Η μεμβράνη που το περιβάλλει παραμένει στη βάση του μανιταριού και στην τελική του μορφή. Στο εσωτερικό του πλέγματος υπάρχει ένα ζελατινώδες στρώμα λαδί σποριών. Τα σπόρια του αναδίδουν μια αποκρουστική μυρωδιά σάπιου κρέατος, προσελκύοντας πολλές μύγες. Οι μύγες ρουφούν τη ζελατινώδη μάζα των σπορίων, μεταφέροντάς τα μέσα στον πεπτικό τους σωλήνα, αλλά και με τα πόδια τους εξασφαλίζουν τη διασπορά τους και την αναπαραγωγή του μανιταριού.

Η έντονη μυρωδιά του μανιταριού οφείλεται στην ύπαρξη μαγγανίου.

Η ύπαρξη καροτενοειδών δίνει στο Clatrhus ruber το έντονο κόκκινο χρώμα του.

Παρόλο που είναι ευρωπαϊκό είδος, με τη βοήθεια του ανθρώπου συναντάται και σε άλλες χώρες του κόσμου.

Το Clatrhus ruber δεν είναι φαγώσιμο είδος.