Bellis sylvestris Cirillo

Bellis sylvestris Cirillo

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Eudicots

Οικογένεια: Asteraceae

Γένος: Bellis

Είδος: Bellis sylvestris Cirillo

Άλλα ονόματα: Southern Daisy, Isokaunokainen, Pâquerette d'automne, Pratolina autunnale, Margarita, Стокротки лісові.

Η Bellis sylvestris είναι ένα από τα τέσσερα είδη του γένους Bellis (μαργαρίτες) που συναντάμε στην πατρίδα μας.

Bellis sylvestris Cirillo

 

Είναι πολυετές φυτό, αρκετά κοινό και έχει πολλές ομοιότητες με τα υπόλοιπα είδη του γένους. Η άνθισή του στην περιοχή μας ξεκινά από το φθινόπωρο και διαρκεί έως τον Ιανουάριο.

Δείτε και Bellis perenis.

Veronica cymbalaria BODARD

Βασίλειο: Plantae

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Dicotyledons

Οικογένεια: 

Plantaginaceae

Γένος: Veronica

Είδος: Veronica cymbalaria BODARD

BODARD: Pierre Henri Hippolyte Bodard de La Jacopière (1758 – 1826) Γάλλος βοτανολόγος.

Veronica : Προς τιμήν της Αγίας Βερενίκης

cymbalaria: Mοιάζει με κύμβαλο.

 

Η Veronica cymbalaria είναι είδος που ανήκει στην οικογένεια

Plantaginaceae

Ανθίζει από τον Φεβρουάριο έως τον Απρίλιο.

Ulmus minor Mill. (φτελιά ή καραγάτσι)

Άθροισμα: Angiosperms

Βασίλειο: Plantae

Κλάση: Dicotyledons
Τάξη: Rosales
Οικογένεια: Ulmaceae

Γένος: Ulmus

Είδος: Ulmus minor Mill.

 

Συνώνυμα: Ulmus campestris

Άλλα ονόματα: Φτελιάς, πτελέα, καραγάτσι, English elm, Gladde iep, Petit orme. Feld-Ulme. Olmo, Вяз малый, Wiąz pospolity.

Το είδος Ulmus minor το ξέρουμε ως καραγάτσι ή φτελιά, και ανήκει στην οικογένεια Ulmaceae. Στην Ήπειρο είναι γνωστό ως φτελιάς.

Είναι φυλλοβόλο δέντρο μεγάλου μεγέθους που μπορεί να φτάσει τα 30 μέτρα ύψος.

Ζει πολλά χρόνια και έχουν καταγραφεί δέντρα 300 ετών και σε ορισμένες περιπτώσεις μεγαλύτερης ηλικίας.

Ανθίζει τον Φεβρουάριο και έχει ερμαφρόδιτα άνθη χωρίς πέταλα και σέπαλα, και η γονιμοποίηση τους γίνεται με τον αέρα.

Ο καρπός του ωριμάζει τον Ιούνιο.

 

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η νύμφη Πτελέα ήταν μια Αμαδρυάδα, κόρη της Αμαδρυάδας και του Όξυλου.

Αναφορές για το δέντρο πτελέα συναντάμε στην Ιλιάδα και σε άλλα αρχαία κείμενα.

Ο γνωστός Έλληνας συγγραφέας Μ. Καραγάτσης (Δημήτριος Ροδόπουλος) είχε εμπνευστεί το επώνυμό του από μια φτελιά (καραγάτσι)

που βρισκόταν στο εξοχικό της οικογένειάς του.

 

Είναι καλλωπιστικό δέντρο και το συναντάμε σε δρόμους (κυρίως στη βόρεια Ευρώπη), αυλές και κήπους.

Η φτελιά έχει φαρμακευτικές ιδιότητες και συνήθως χρησιμοποιείται ο νεαρός φλοιός του δέντρου.

Έχει αντιφλεγμονώδη δράση και έχει χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπιση της διάρροιας και προβλημάτων του πεπτικού συστήματος γενικά.

Κάποιοι, με έγχυμα του φλοιού του, κάνουν στοματικές πλύσεις και γαργάρες.

Το ξύλο της είναι πολύ ανθεκτικό. Με αυτό παλιότερα κατασκεύαζαν τόξα, όπλα και άροτρα. Είναι ανθεκτικό στο νερό και για αυτό το ξύλο της φτελιάς είναι πολύ καλό σε εφαρμογές που έχουν επαφή με το νερό.

Σήμερα το χρησιμοποιούν και στην κατασκευή φέρετρων, καρεκλών καθώς επίσης στην κατασκευή των γιαπωνέζικων κρουστών Taiko.

Anthemis chia L.

Anthemis chia L.

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Dicotyledons

Οικογένεια: Asteraceae

Γένος: Anthemis

Είδος: Anthemis chia L.

Άλλα ονόματα: Παπούνι, κουτρούλια, αρμέγκα, αγριομαργαρίτα.

Περιγράφηκε πρώτη φορά  από τον Carl Linnaeus (1707 – 1778) γνωστός και ως Carl von Linné. Σουηδός βοτανολόγος, ιατρός, ζωολόγος, ιδρυτής της διωνυμικής ονοματολογίας και θεμελιωτής της βοτανικής επιστήμης.

 

Anthemis: Από το ελληνικό άνθος.

chia: Από το νησί Χίος.

 

Το είδος Anthemis chia L. ανήκει στη μεγάλη οικογένεια φυτών Asteraceae. Στην Ελλάδα χαρακτηρίζεται συνήθως ως μαργαρίτα και είναι πολύ διαδεδομένο είδος. Είναι ιθαγενές της ανατολικής Μεσογείου και ανθίζει από τον Φεβρουάριο έως τον Απρίλιο.

Anthemis chia L.

 Η ταξιανθία του είναι κεφάλιο, χαρακτηριστικό της οικογένειας που ανήκει, και έχει πολυάριθμα λευκά και κίτρινα ανθίδια.

Τα πτεροσχιδή φύλλα του εκφύονται κατά εναλλαγή.

Anthemis chia L.

 Εκτός από τα χαρακτηριστικά του φύλλα το φυτό ξεχωρίζει και από το σκούρο περίγραμμα που έχουν τα βράκτια φύλλα στο υπάνθιό του.

Euphorbia characias L.

Euphorbia characias  L.

Βασίλειο: Plantae

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Dicotyledons

Τάξη: Malpighiales

Οικογένεια: Euphorbiaceae

Γένος: Euphorbia

Είδος: E. characias  L.

Άλλα ονόματα:  Φλώμος, γαλατσίδα, Mediterranean Spurge, Palisaden-Wolfsmilch.

To είδος Euphorbia characias  ανήκει στο γένος Euphorbia, (γαλατσίδες), γένος της οικογένειας  Euphorbiaceae. Η οικογένεια Euphorbiaceae είναι η πολυπλυθέστερη οικογένεια φυτών με 229 γένη και 6.511 είδη, σύμφωνα με το The Plant List.org, και 300 γένη και 7500 είδη σύμφωνα με το Wikipedia.

Οι γαλατσίδες, (Euphorbia), απαριθμούν πάνω από 2.000 είδη. Χαρακτηρίζονται από την έκριση ενός γαλακτώδους υγρού όταν κοπούν και από την ταξιανθία τους που όνομάζεται κυάθιο.

Η Euphorbia characias  L. είναι πολυετής πόα με ύψος έως ένα μέτρο. 

Ο βλαστός της είναι λείος, ξυλώδης στη βάση, και τα φύλλα του είναι λογχοειδή μπλέ-πράσινου χρώματος. 

Τα άνθη του περιβάλονται από κιτρονοπράσινα βράκτια φύλλα.

Το συναντάμε κυρίως στις χώρες τις Μεσογείου και στα Βαλκάνια από τις αρχές Φεβρουαρίου.

Παρόλο που όλο το φυτό είναι δηλητηριώδες, θεωρείται και ως  φαρμακευτικό, σε διάφορες χρήσεις από την αρχαιότητα.

Capsella bursa-pastoris (L.) MEDIK.

Capsella bursa-pastoris (L.) MEDIK.

Βασίλειο: Plantae

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Dicotyledons

Οικογένεια: Brassicaceae

Γένος: Capsella

Είδος: C. bursa-pastoris

 

Άλλα ονόματα: Αγριοκαρδαμούδα, τζουρκάς, καψέλλα, shepherd's-purse Gewöhnliches Hirtentäschel.

 Περιγράφηκε πρώτη φορά από τον Carl Linnaeus (1707 – 1778) γνωστός και ως Carl von Linné, Σουηδός βοτανολόγος, ιατρός, ζωολόγος, ιδρυτής της διωνυμικής ονοματολογίας και θεμελιωτής της βοτανικής επιστήμης.

Friedrich Kasimir Medikus 1736 – 1808. Γερμανός φυσιολόγος και βοτανόλογος. 



Capsella: υποκοριστικό του capsulla (σάκος).

Bursa-pastoris: Σάκος του βοσκού (shepherd's-purse) αναφερόμενο στην μορφή του καρπού.

 

Το είδος Capsella bursa-pastoris, ή, όπως είναι γνωστότερο στην Ελλάδα, Αγριοκαρδαμούδα, ανήκει στην οικογένεια Brassicaceae.

Η οικογένεια Brassicaceae περιέχει περισσότερα από 370 γένη, με γνωστότερους εκπροσώπους τα γνωστά σε όλους κουνουπίδι, μπρόκολο και λάχανο.

Είναι μονοετές φυτό, το οποίο φυτρώνει από σπόρο. Στη βάση του φυτού τα φύλλα του σχηματίζουν ροζέτα, από την οποία ξεπροβάλλει ένα κεντρικό στέλεχος που μπορεί να φτάσει και 20 εκατοστά.

Τα άνθη του είναι ερμαφρόδιτα και εμφανίζονται σε ομάδες στην κορυφή του μίσχου και έχουν τέσσερα πέταλα και έξι στήμονες. Όσο μεγαλώνει το κεντρικό στέλεχος, τόσο εμφανίζονται νέα λουλούδια.

 

Capsella bursa-pastoris (L.) MEDIK.

 

Η άνθισή του ξεκινάει από τον Ιανουάριο και μπορεί να δώσει πολλές γενιές κατά την διάρκεια του έτους (ανάλογα με τις κλιματολογικές συνθήκες).

Είναι αρκετά διαδεδομένο φυτό και το συναντάμε σε πολλές περιοχές του κόσμου.

Είναι πολύ γνωστό φαγώσιμο και φαρμακευτικό φυτό.

Περιέχει βιταμίνη Κ, νιασίνη, θειαμίνη, φώσφορο, χολίνη, σαπωνίνες, ασβέστιο, φουμαρικό οξύ και άλλα.

Είναι γνωστό για τις αιμοστατικές του ιδιότητες, έχει χρησιμοποιηθεί για τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, σε γαστρορραγίες, και τη θεραπεία των αιμορροΐδων.

Primula vulgaris HUDS.

Βασίλειο: Plantae

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Dicotyledons

Οικογένεια: Primulaceae

Γένος: Primula

Είδος: P. vulgaris

 

William Hudson (1734 - 1793) Άγγλος φαρμακοποιός και βοτανολόγος.

Συνώνυμα: Primula acaulis (L.) HILL 

Primula: Υποκοριστικό του λατινικού primus (πρώτος). Αναφέρεται στην πρώιμη εμφάνιση του άνθους (prima rosa).

Vulgaris: κοινός.

Όπως υποδηλώνει και το όνομά του, το είδος Primula vulgaris είναι ένα από τα πρώτα λουλούδια του νέου έτους.

Είναι πολυετές φυτό της οικογένειας Primulaceae, το οποίο μπορεί να ζήσει έως και 25 χρόνια. Ανθίζει από τον Ιανουάριο έως τον Απρίλιο, σε σκιερές τοποθεσίες με βορινό προσανατολισμό και έντονη υγρασία.

Τα φύλλα του έχουν μήκος 5-25 εκατοστά, σχηματίζουν ρόδακα και έχουν χαρακτηριστικές έντονες νευρώσεις. 

 Τα άνθη του είναι ερμαφρόδιτα και έχουν διάμετρο 20-40 χιλιοστά. Αποτελούνται από πέντε δίλοβα πέταλα λευκού χρώματος με έντονο κίτρινο χρώμα στη βάση τους και με καρπό κάψα.

Είναι φαρμακευτικό φυτό, τα φύλλα του έχουν χρησιμοποιηθεί για την επούλωση πληγών και η ρίζα του ως εμετικό και αντισπασμωδικό.

Από τα άνθη του γίνεται και ένα είδος χαλαρωτικού τσαγιού.

 Η πρίμουλα η κοινή (Primula vulgaris) είναι πολύ γνωστό καλλωπιστικό φυτό και μπορούμε να βρούμε σε φυτώρια πολλά υβρίδια της.

Είναι, επίσης, μελισσοκομικό φυτό. 

Iris unguicularis POIR.

Βασίλειο: Plantae

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Monocots

Τάξη: Asparagales

Οικογένεια: Iridaceae

Γένος: Iris

Είδος: Ι. Unguicularis

Συνώνυμα: Iris stylosa

Άλλα ονόματα: Algerian iris

Jean Louis Marie Poiret (1755 – 1834). Γάλλος κληρικός, βοτανολόγος και εξερευνητής.

Iris: Από την ελληνική λέξη Ίριδα.

Unguicularis: Με νύχι.

Η Iris unguicularis, ή Αλγερινή Ίριδα, ανήκει στην οικογένεια Iridaceae (Ίριδες) που αποτελείται από πολύ γνωστά φαρμακευτικά και καλλωπιστικά είδη. Περισσότερα για τις ίριδες στο http://oakspirits.blogspot.gr/2014/02/iris.html.

 

Την συναντάμε από τις αρχές του Ιανουαρίου έως τον Μάρτιο, στην Έλλάδα, τη Δυτική Συρία, την Τουρκία και την Τυνησία.

Το άνθος της είναι χρώματος μωβ με μια κίτρινη κεντρική ζώνη, και έχει εξαμελές στεφανοειδές περιγόνιο με τρεις ανθήρες. Τα φύλλα της είναι λογχοειδή, χαρακτηριστικό του γένους της.

Η Iris unguicularis είναι γνωστό καλλωπιστικό φυτό, και μπορεί να το προμηθευτεί κανείς από φυτώρια ή το Internet.

Helleborus cyclophyllus Boiss

Βασίλειο:Plantae

Άθροισμα:Angiosperms

Κλάση: Dicotyledons

Τάξη:Ranunculales

Οικογένεια:Ranunculaceae

Γένος:Helleborus

Είδος: H. cyclophyllus Boiss

Άλλα ονόματα: Σκάρφη, Ελλέβορος ο κυκλόφυλλος

Pierre Edmond Boissier (1810-1885) ΄Ελβετός βοτανολόγος και μαθηματικός.

 

Ο Helleborus cyclophyllus είναι πιο γνωστός στην Ελλάδα ως σκάρφη και ανήκει στην οικογένεια Ranunculaceae. Πολυπληθή οικογένεια φυτών με πιο γνωστούς αντιπρόσωπους τα γένη Anemone (Ανεμώνες) και Ranunculus.

Το γένος Helleborus απαριθμεί 117 είδη (πηγή: The plant list). Ο Helleborus cyclophyllus συναντάται στην Ελλάδα, στη Βουλγαρία και στην Αλβανία, πολλές φορές από τα τέλη Δεκεμβρίου.

Έχει πολλές ομοιότητες με το είδος Helleborus odorus, μάλιστα στο Catalogue of Life γίνεται αναφορά για το είδος Helleborus odorus subsp. Cyclophyllus.

Είναι φυτό πολυετές, με ύψος έως 30εκ., με σύνθετα οδοντωτά φύλλα. Έχει σεπαλοειδές περιάνθιο, (περιγόνιο), με πέντε τέπαλα πρασινοκίτρινου χρώματος. 

Είναι φυτό ανθεκτικό στο κρύο και φυτρώνει σε σκιερά μέρη, δυο χαρακτηριστικά που το κάνουν ιδανικό σαν χειμωνιάτικο φυτό σε κήπους και παρτέρια.

Όλα τα μέρη του φυτού είναι δηλητηριώδη, και έχει χρησιμοποιηθεί σαν δηλητήριο από τα αρχαία χρόνια.

Παρόλα αυτά, είναι και γνωστό φαρμακευτικό φυτό από την αρχαιότητα.

Έχει ταυτιστεί με τον αρχαίο Έλληνα μάντη Μελάμποδα, ο οποίος λέγεται ότι θεράπευσε με Ελλέβορο τις κόρες του βασιλιά της Τίρυνθας Προίτου από δαιμονική μανία.

Στο παρελθόν έχει χρησιμοποιηθεί για την τόνωση της μνήμης, για την θεραπεία ψυχικών νοσημάτων και επιληψίας, και σε ασθένειες του δέρματος.

Στην περιοχή μας το χρησιμοποιούσαν παλιά για να νεκρώνουν τη ρίζα δοντιών που είχαν χαλάσει. 

Arbutus unedo L. (Κουμαριά)

Βασίλειο: Plantae

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Dicotyledons

Τάξη: Ericales

Οικογένεια: Ericaceae

Γένος: Arbutus

Είδος: A. unedo

 

Συνώνυμα: Arbutus cassinifolia Steud, Arbutus crispa Hoffmans, Arbutus cromii auct.

Άλλα ονόματα: Arbousier, Westlicher Erdbeerbaum, Chruścina jagodna, Земляничное дерево крупноплодное, λαγομηλιά, μάρε, κουμαριά, Killarney, strawberry tree.

Η κουμαριά (Arbutus unedo L.) είναι αειθαλής όμορφος θάμνος ή μικρό δέντρο. Το ύψος της κουμαριάς σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να ξεπεράσει τα 5 μέτρα. Συναντάται στη λεκάνη της Μεσογείου, στη δυτική και κεντρική Ευρώπη.

Έχει σκληρά, οδοντωτά, δερματώδη φύλλα σκούρου πράσινου χρώματος με ελλειψοειδές σχήμα, και διατάσσονται πάνω στον βλαστό σε σπειροειδή διάταξη.

Τα άνθη του είναι ερμαφρόδιτα, έχουν καμπανοειδές σχήμα και λευκό ή ρόδινο χρώμα, τυπικά της οικογένειας των ερικοειδών (Ericaceae).

Έχει σαρκώδη καρπό (δρύπη). Σε πρώιμο στάδιο έχει κίτρινο χρώμα ενώ στην ωριμότητα βαθύ κόκκινο.

Οι κουμαριές έχουν το χαρακτηριστικό ότι πάνω στο ίδιο δέντρο μπορούμε να δούμε άνθη και καρπό ταυτόχρονα.

  Οι καρποί της κουμαριάς χρησιμοποιούνται για την παραγωγή μαρμελάδων και λικέρ. Στην Πορτογαλία, από τους καρπούς της Κουμαριάς παράγεται το μπράντι Medronho.

Στην Ελλάδα σε πολλά χωριά που δεν είχαν σταφύλια, για να εξασφαλίσουν το τσίπουρο της χρονιάς, αποστάζαν κούμαρα. Το τσίπουρο από κούμαρα, παρόλο που δεν θεωρείται καλής ποιότητας, έχει ακόμα φανατικούς οπαδούς.

Η κουμαριά χρησιμοποιείται για θεραπευτικούς σκοπούς.

Χρήσιμα μέρη του φυτού είναι τα φύλλα, ο φλοιός, η ρίζα και ο καρπός του.

Χρησιμοποιείται στη θεραπεία των παθήσεων του ουροποιητικού συστήματος, της δυσεντερίας και της διάρροιας, και είναι στυπτικά και διουρητικά.

Τα φύλλα της περιέχουν την ουσία κουμαρίνη. Είναι μια χημική ουσία που την συναντάμε και στο φυτό Cinnamomum cassia (κανέλα της Κίνας). Η ουσία αυτή χρησιμοποιείται σε αρώματα και ενυδατικές κρέμες μαλλιών (contitioners). Σε μεγάλες ποσότητες προκαλεί βλάβες στο συκώτι και τα νεφρά.

Μια άλλη ουσία που περιέχεται στους καρπούς της κουμαριάς είναι και η αρβουτίνη (arbutin). Είναι μια φυτοχημική ουσία, (γλυκοσίδιο), που χρησιμοποιείται σε προϊόντα λεύκανσης του δέρματος.

Είναι περιζήτητο καλλωπιστικό δέντρο και πολύ χρήσιμο για τη μελισσοκομία.

Από τον Οκτώβριο έως τον Δεκέμβριο, ανάλογα με τις κλιματολογικές συνθήκες, οι μέλισσες ετοιμάζονται να αντιμετωπίσουν, όσον το δυνατό καλύτερα, τους δύσκολους μήνες του χειμώνα. Για να γίνει αυτό πρέπει να έχουν τις κατάλληλες προμήθειες και τον ανάλογο πληθυσμό έγκαιρα, έτσι ώστε να ξεκινήσουν δυναμικά την άνοιξη. Όλα αυτά μπορούν να τα πετύχουν μόνο εάν υπάρχει καλή ανθοφορία το φθινόπωρο.

Τα άνθη της κουμαριάς βοηθάνε πολύ στην επέκταση του γόνου, (εάν οι κλιματολογικές συνθήκες το επιτρέψουν), και δυναμώνει τα μελίσσια που θα εκμεταλλευτούν την ανθοφορία της.

Πολλοί μελισσοκόμοι επιλέγουν να τρυγήσουν αυτό το μέλι.

Το μέλι κουμαριάς έχει σκούρο χρώμα, υπόπικρη γεύση και κρυσταλλώνει γρήγορα.