Euphorbia myrsinites L.

Βασίλειο: Plantae

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Dicotyledons

Τάξη: Malpighiales

Οικογένεια: Euphorbiaceae

Γένος: Euphorbia

Είδος: E. myrsinites L.

Euphorbia: Προς τιμήν του αρχαίου Έλληνα ιατρού Εύφορβου, θεραπευτή του βασιλιά Juba ΙΙ της Νουμιδίας.

Myrsinites : Από το αρχαίο Ελληνικό μυρσινίτης εξαιτίας της ομοιότητάς του με την μυρτιά (Διοσκουρίδης).

Άλλα ονόματα: Γαλατσίδα, Euphorbe de Corse, Молочай миртолистный, Walzen-Wolfsmilch.

 

Άλλη μια γαλατσίδα της οικογένειας Euphorbiaceae. Η Euphorbia myrsinites είναι αειθαλές φυτό της νοτιοανατολικής Ευρώπης και της μικράς Ασίας.

Χρησιμοποιείται σαν καλλωπιστικό φυτό σε κήπους.

Όλο το φυτό είναι δηλητηριώδες και μπορεί να προκαλέσει ερεθισμούς στο δέρμα.

Luzula pilosa (L.) Willd.

Luzula pilosa (L.) Willd.

Βασίλειο: Plantae

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Monocots

Τάξη: Poales

Οικογένεια: Juncaceae

Γένος: Luzula

Είδος: Luzula pilosa (L.) Willd.

Συνώνυμα: Juncus pilosus L.

Άλλα ονόματα: Hairy wood-rush, Kevätpiippo, Jonc à tépales aigus, Luzule multiflore, Erba lucciola pelosa.Ожика волосистая.

Το Luzula pilosa είναι φυτό της οικογένειας Juncaceae. Η οικογένεια αυτή περιλαμβάνει 6 γένη και 500 είδη φυτών.

Το άνθος του είναι πολύ μικρό (2,5 – 3,5 χιλιοστά) και το ύψος του φυτού μπορεί να ξεπεράσει τα 30 εκατοστά.

Το συναντάμε ανθισμένο τον Μάρτιο σε φτωχά, όξινα εδάφη και σε υψόμετρα έως και 2.000 μέτρα.

Veronica persica Poir

Βασίλειο: Plantae

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Dicotyledons

Οικογένεια: Plantaginaceae

Γένος: Veronica

Είδος: Veronica persica Poir.

Άλλα ονόματα: Bird's Eye Speedwell, Common Field Speedwell, Perscians' Speedwell, Véronique de Perse, Persischer Ehrenpreis, Вероника персидская, Вероніка перська, Storkronet Ærenpris.

 

Veronica : Προς τιμήν της Αγίας Βερενίκης

persica : Περσική.

Το είδος Veronica persica είναι ετήσιο φυτό της οικογένειας Plantaginaceae. Το γένος Veronica ανήκε στην οικογένεια Scrophulariaceae, νεότερες έρευνες όμως το κατέταξαν στην οικογένεια Plantaginaceae.

Η Veronica persica είναι μικρό φυτό και η άνθισή του στην περιοχή μας ξεκινά από τις αρχές Μαρτίου και διαρκεί αρκετούς μήνες, ανάλογα με τις συνθήκες.

Θεωρείται ζιζάνιο και προτιμά φωτεινά ή ελαφρά σκιασμένα μέρη και υγρό έδαφος.

Bellis perennis L.

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Dicotyledons

Οικογένεια: Asteraceae

Γένος: Bellis

Είδος: Bellis perennis L.

Bellis: Όμορφο.

Perennis: Αιωνόβιος.

Άλλα ονόματα: Μαργαρίτα, English daisy, daisy, Nurmikaunokainen, Pâquerette, Gänseblümchen, Pratolina comune, părăluţe, Margarita, Almindelig Tusindfryd, Маргаритка многолетняя, Madeliefje, Koyungözü.

Το Bellis perennis είναι η κοινή μαργαρίτα, κλασσικό είδος της οικογένειας

Asteraceae. Είναι πολυετές φυτό, ιθαγενές της δυτικής, κεντρικής και βόρειας Ευρώπης, με εξάπλωση στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης.

Bellis perennis L.

Το ύψος του μπορεί να φτάσει τα 20 εκατοστά, τα φύλλα του βρίσκονται στη βάση του φυτού και σχηματίζουν ρόδακα.

Η άνθισή του ξεκινάει τον Φεβρουάριο και διαρκεί πολλούς μήνες.

Bellis perennis L.

Χρησιμοποιείται σαν αλοιφή η κατάπλασμα για την καταπολέμηση σχεδόν κάθε είδους πληγών, μωλώπων και τραυματισμών και προβλημάτων του δέρματος.

Έχει επίσης χρησιμοποιηθεί ως αντιβηχικό στην αντιμετώπιση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, νεφρικών διαταραχών, ελκών του στόματος.

Είναι καλλωπιστικό φυτό.

Himantoglossum robertianum (Loisel.) P.Delforge (Barlia robertiana)

Βασίλειο: Plantae

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Monocots

Τάξη: Asparagales

Οικογένεια: Orchidaceae

Γένος: Himantoglossum

Είδος: Himantoglossum robertianum (Loisel.) P.Delforge

Άλλα ονόματα: Μπότσκα, Jättikämmekkä, Orchis géant.

Συνώνυμα: Barlia robertiana (Loisel.) Greuter, Aceras longibracteatum Rchb.f.,Barlia longibracteata (Rchb.f.) Parl., Orchis robertiana Loisel.

Το Himantoglossum robertianum ήταν γνωστό ως Barlia robertiana,

ύστερα από μελέτες καταχωρήθηκε στο γένος Himantoglossum.

Ανήκει στην οικογένεια Orchidaceae ( ορχιδέες).
Στην περιοχή μας είναι γνωστό ως μπότσκα.

 

Himantoglossum robertianum

 

Είναι η μεγαλύτερη σε μέγεθος ορχιδέα, (Orchis géant), η άνθισή της ξεκινάει από τα τέλη του Φλεβάρη και διαρκεί έως τον Απρίλη.

Το ύψος της μπορεί να ξεπεράσει το μισό μέτρο και είναι ιθαγενές είδος της Μεσογείου.

Lunaria annua L.

Βασίλειο: Plantae

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Dicotyledons

Οικογένεια: Brassicaceae

Γένος: Lunaria

Είδος: Lunaria annua L. 

Άλλα ονόματα: moneyplant, honesty, Tuinjudaspenning, Kesäkuuruoho, Garten-Mondviole, Miesiącznica roczna, Judaspenning.

Lunaria: Ονομάστηκε έτσι επειδή ο καρπός του μοιάζει με το φεγγάρι (luna).

αnnua: Ετήσια.

Το είδος Lunaria annua είναι χαρακτηριστικό είδος της οικογένειας Brassicaceae.

Είναι ιθαγενές των Βαλκανίων και της Νοτιοδυτικής Ασίας, και συναντάται στην Ευρώπη, την Αμερική και την Ωκεανία. 

 

Ανθίζει Μάρτιο με Απρίλιο και τα άνθη του είναι μωβ χρώματος με τέσσερα πέταλα και έξι στήμονες.

Το ύψος του μπορεί να φτάσει το ένα μέτρο. Ο βλαστός του είναι τριχωτός και τα φύλλα ωοειδή-καρδιοειδή, και ο καρπός του έχει τη μορφή δίσκου.

Είναι πολύ διαδεδομένο είδος στην περιοχή μας και εξαπλώνεται πολύ εύκολα.

Είναι καλλωπιστικό είδος και χρησιμοποιείται κυρίως ο αποξηραμένος καρπός του.

Cardamine hirsuta L.

Cardamine hirsuta L.

Βασίλειο: Plantae

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Dicotyledons

Οικογένεια: Brassicaceae

Γένος: Cardamine

Είδος: Cardamine hirsuta L.

Cardamine: Υποκοριστικό του κάρδαμου.

Hirsuta : Τριχωτή.

Άλλα ονόματα: Bittercress, hairy bittercress, Kleine veldkers,Kleine veldkers, Mäkilitukka, Cardamine hérissée, Behaartes Schaumkraut, Billeri primaticcio.

Το είδος Cardamine hirsuta είναι ετήσιο φυτό της οικογένειας

Brassicaceae, συγγενικό είδος με το μπρόκολο και το λάχανο. Το συναντάμε στην Ευρώπη, την Ασία και την Αμερική.

 

Cardamine hirsuta L.

Η άνθισή του ξεκινάει από τα μέσα Φεβρουαρίου.

Αναφέρεται ως φαγώσιμο είδος, ωμό ή μαγειρεμένο (πηγή: pfaf.org)

Lamium bifidum Cirillo

Άθροισμα: Angiosperms  
Κλάση: Dicotyledons
Τάξη: Lamiales
Οικογένεια: Lamiaceae 
Γένος: Lamium 
Είδος: Lamium bifidum

Cirillo: Domenico Maria Leone Cirillo (1739 - 1799) Ιταλός, γιατρός, εντομολόγος και βοτανολόγος.Lamium: Προέρχεται από το μυθικό τέρας Λάμια. Bifidum: Δισχιδές.


Το Lamium bifidum είναι χαρακτηριστικό είδος τις οικογένειας Lamiaceae. Πολυπληθής οικογένεια που περιλαμβάνει 250 γένη και 7,852  είδη (πηγή: The plant list). Το συναντάμε κυρίως στη Νότια Ευρώπη και ανθίζει τον Φεβρουάριο με Μάρτιο.

Τα άνθη του είναι λευκά και τα φύλλα του καρδιοειδή με χαρακτηριστικά λευκά σημάδια στην μέση του φύλλου.

Veronica cymbalaria BODARD

Βασίλειο: Plantae

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Dicotyledons

Οικογένεια: 

Plantaginaceae

Γένος: Veronica

Είδος: Veronica cymbalaria BODARD

BODARD: Pierre Henri Hippolyte Bodard de La Jacopière (1758 – 1826) Γάλλος βοτανολόγος.

Veronica : Προς τιμήν της Αγίας Βερενίκης

cymbalaria: Mοιάζει με κύμβαλο.

 

Η Veronica cymbalaria είναι είδος που ανήκει στην οικογένεια

Plantaginaceae

Ανθίζει από τον Φεβρουάριο έως τον Απρίλιο.

Petasites hybridus (L.) G.Gaertn., B.Mey. & Scherb

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Dicotyledons

Οικογένεια: Asteraceae

Γένος: Petasites

Είδος: Petasites hybridus (L.) G.Gaertn., B.Mey. & Scherb

 

Άλλα ονόματα: Κολοπάνα, πετασίτης, pestilence wort, Pétasite blanc, Gemeine Pestwurz, Farfaraccio maggiore, Белокопытник гибридный,Rød Hestehov.

 

Το είδος Petasites hybridus ανήκει στην οικογένεια Asteraceae (Compositae).

Είναι χαρακτηριστικό είδος με μεγάλα φύλλα (80 – 120 εκατοστά) και λευκά άνθη. Ανθίζει τον Μάρτιο και τα φύλλα του παίρνουν το μέγιστο μέγεθός τους το καλοκαίρι. Το συναντάμε στην Ευρώπη και την Αμερική στις όχθες ποταμών.

Ulmus minor Mill. (φτελιά ή καραγάτσι)

Άθροισμα: Angiosperms

Βασίλειο: Plantae

Κλάση: Dicotyledons
Τάξη: Rosales
Οικογένεια: Ulmaceae

Γένος: Ulmus

Είδος: Ulmus minor Mill.

 

Συνώνυμα: Ulmus campestris

Άλλα ονόματα: Φτελιάς, πτελέα, καραγάτσι, English elm, Gladde iep, Petit orme. Feld-Ulme. Olmo, Вяз малый, Wiąz pospolity.

Το είδος Ulmus minor το ξέρουμε ως καραγάτσι ή φτελιά, και ανήκει στην οικογένεια Ulmaceae. Στην Ήπειρο είναι γνωστό ως φτελιάς.

Είναι φυλλοβόλο δέντρο μεγάλου μεγέθους που μπορεί να φτάσει τα 30 μέτρα ύψος.

Ζει πολλά χρόνια και έχουν καταγραφεί δέντρα 300 ετών και σε ορισμένες περιπτώσεις μεγαλύτερης ηλικίας.

Ανθίζει τον Φεβρουάριο και έχει ερμαφρόδιτα άνθη χωρίς πέταλα και σέπαλα, και η γονιμοποίηση τους γίνεται με τον αέρα.

Ο καρπός του ωριμάζει τον Ιούνιο.

 

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η νύμφη Πτελέα ήταν μια Αμαδρυάδα, κόρη της Αμαδρυάδας και του Όξυλου.

Αναφορές για το δέντρο πτελέα συναντάμε στην Ιλιάδα και σε άλλα αρχαία κείμενα.

Ο γνωστός Έλληνας συγγραφέας Μ. Καραγάτσης (Δημήτριος Ροδόπουλος) είχε εμπνευστεί το επώνυμό του από μια φτελιά (καραγάτσι)

που βρισκόταν στο εξοχικό της οικογένειάς του.

 

Είναι καλλωπιστικό δέντρο και το συναντάμε σε δρόμους (κυρίως στη βόρεια Ευρώπη), αυλές και κήπους.

Η φτελιά έχει φαρμακευτικές ιδιότητες και συνήθως χρησιμοποιείται ο νεαρός φλοιός του δέντρου.

Έχει αντιφλεγμονώδη δράση και έχει χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπιση της διάρροιας και προβλημάτων του πεπτικού συστήματος γενικά.

Κάποιοι, με έγχυμα του φλοιού του, κάνουν στοματικές πλύσεις και γαργάρες.

Το ξύλο της είναι πολύ ανθεκτικό. Με αυτό παλιότερα κατασκεύαζαν τόξα, όπλα και άροτρα. Είναι ανθεκτικό στο νερό και για αυτό το ξύλο της φτελιάς είναι πολύ καλό σε εφαρμογές που έχουν επαφή με το νερό.

Σήμερα το χρησιμοποιούν και στην κατασκευή φέρετρων, καρεκλών καθώς επίσης στην κατασκευή των γιαπωνέζικων κρουστών Taiko.

Laurus nobilis L. (Δάφνη)

Άθροισμα: Angiosperms

Βασίλειο: Plantae

Κλάση: Dicotyledons
Τάξη: Laurales
Οικογένεια: Lauraceae

Γένος: Laurus

Είδος: Laurus nobilis L.

Άλλα ονόματα: Δάφνη, βαϊά, Bay Laurel, Grecian Laurel, Dafinë, ghâr, Waraq al-lauri, Ereinotz, Laurbær, Laurier, Laurier, alloro poetico, Liść laurowy, Defne ağacı.

Η δάφνη (Laurus nobilis) είναι ιθαγενές δέντρο της Μεσογείου και ανήκει στην οικογένεια Lauraceae. Είναι αειθαλές μικρό δέντρο ή πολλές φορές θάμνος. Προτιμά τα ασβεστολιθικά εδάφη και το ύψος του μπορεί να ξεπεράσει τα δέκα μέτρα.

Τα άνθη του έχουν λευκό-κρεμ χρώμα ενώ τα φύλλα του είναι λογχοειδή, ακέραια, με βαθύ πράσινο χρώμα και χαρακτηριστικά ευχάριστη μυρωδιά.

Είναι πολύ γνωστό φυτό από την αρχαιότητα. Χαρακτηριστικός είναι ο μύθος

του θεού Απόλλωνα και της νύμφης Δάφνης. Σύμφωνα με τον μύθο, ο θεός Απόλλωνας ερωτεύτηκε την νύμφη Δάφνη, κόρη του ποταμού Πηνειού και της Γης. Εκείνη όμως αρνήθηκε να ενδώσει στις ερωτικές επιθυμίες του και έτρεξε να του ξεφύγει. Βλέποντας όμως ότι αυτό ήταν αδύνατο, ζήτησε από τον πατέρα της να τη βοηθήσει. Έτσι αυτός την μετέτρεψε στο γνωστό μας δέντρο, και από τότε καθιερώθηκε ως ιερό δέντρο του Απόλλωνα.

Τα στεφάνια από κλαδιά δάφνης ήταν σύμβολα νίκης, εξουσίας και φήμης, τόσο στην αρχαία Ελλάδα όσο και στη Ρώμη.

 

Περιέχει μεταξύ πολλών άλλων: κινεόλη, γερανιόλη, δαφνίνη, α και β πινίνη, δαφνικό οξύ, αιθέριο έλαιο, νινεόλη, τανικό οξύ και ευγενόλη.

Το αφέψημα των φύλλων της σταματάει την τριχόπτωση και μαυρίζει τα μαλλιά (πολύ καλά σε συνδυασμό με φύλλα καρυδιάς). Η σκόνη από ξερά δαφνόφυλλα σταματάει την αιμορραγία της μύτης (Κ. Μπαζαίος).

Έχει χρησιμοποιηθεί για την καταπολέμηση των δυσπεψιών και τη θεραπεία διαστρεμμάτων και μωλώπων.

Τα φύλλα της χρησιμοποιούνται στη μαγειρική, ενώ το εκχύλισμα και το λάδι των φύλλων της χρησιμοποιούνται σαν φυσικό άρωμα σε βερμούτ, παγωτά, γλυκά, προϊόντα αρτοποιίας και σε κονσέρβες (Κ. Μπαζαίος).

Τέλος, χρησιμοποιείται και ως καλλωπιστικό φυτό.

Platanus orientalis L. (πλάτανος)

Άθροισμα: Angiosperms

Βασίλειο: Plantae

Κλάση: Dicotyledons
Τάξη: Proteales
Οικογένεια: Platanaceae

Γένος: Platanus

Είδος: Platanus orientalis L.

 
Άλλα ονόματα: Oriental plane-tree, Oosterse plataan, Platane d'Orient, Doğu çınarı, Платан восточный.

 

Platanus: Από την ελληνική λέξη πλάτανος.

Orientalis: Ανατολικός.

 

Ο Πλάτανος (Platanus orientalis) ανήκει στην οικογένεια Platanaceae, η οποία περιλαμβάνει μόνο το γένος Platanus.

Είναι αιωνόβιο φυλλοβόλο δέντρο, το μέγεθος του οποίου ξεπερνάει τα 30 μέτρα, και έχει χαρακτηριστικά μεγάλη κόμη. Έχει αρσενικά και θηλυκά άνθη, και τα φύλλα του είναι παλαμοειδή χνουδωτά. Το συναντάμε συνήθως σε ποτάμια και λίμνες και γενικότερα όπου υπάρχει νερό.

Είναι ιθαγενές των Βαλκανίων και της Ασίας, και φύεται από την Ελλάδα έως την Ινδία.

 

Καρπός

 

Ο Πλάτανος είναι ένα από τα πιο γνωστά και αγαπητά δέντρα στην Ελλάδα από τα αρχαία χρόνια. Δεν είναι τυχαίο το ότι στην κεντρική πλατεία πολλών πόλεων και χωριών θα συναντήσει κανείς ένα η περισσότερα πλατάνια.

Έχουν αναφερθεί αιωνόβια πλατάνια σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, με πιο ονομαστά τον πλάτανο του Ιπποκράτη στην Κω και τον πλάτανο στο Κράσι Μαλλίων στην Κρήτη.

Το επιβλητικό του μέγεθος, ο ίσκιος και η δροσιά που προφέρει το πυκνό και όμορφο φύλλωμά του, του έχουν δώσει τιμητική θέση στη λαϊκή μας παράδοση.

 

Κάτω στα δασιά πλατάνια, στην Κρυόβρυση,

Κάθονταν δυο παλικάρια και μια λυγερή,

Κάθονταν τρώγαν και πίναν και κουβέντιαζαν.

Διαμαντούλα μ’, τι είσαι τέτοια, τέτοια κίτρινη;

Μήν’ ο ήλιος σε πειράζει, μήνα φάντασμα;

Μήτ’ ο ήλιος με πειράζει, μήτε φάντασμα,

Με πατάει ο γιος του Ρήγα του γραμματικού.

Τι έχεις καημένε πλάτανε και στέκεις μαραμένος,
με τις ριζούλες στο νερό, με τη δροσιά στα φύλλα.
Μήπως βοριάς σε φύσηξε, μήπως κακό χαλάζι;

Παιδιά μ' σαν με ρωτήσατε, να σας το μολογήσω.
Αλή-πασάς επέρασε με δεκαοχτώ χιλιάδες
κι όλοι στον ίσκιο μ' έκατσαν και κάτ' απ' τη δροσιά μου
κι όλοι σημάδι μ' έβαλαν κι όλοι με ντουφεκίσαν
άλλοι βαρούν στους κλώνους μου κι άλλοι βαρούν τα φύλλα
κι ο σκύλος ο Αλή-πασάς βαρεί μες στην καρδιά μου
μαράθηκαν τα φύλλα μου, μαράθηκε η καρδιά μου.

Φύλλα

 

Είναι καλλωπιστικό είδος και, εκτός από πλατείες, το συναντάμε συχνά σε κήπους και αγροκτήματα. 
Έχει χρησιμοποιηθεί κατά των αποστημάτων και εγκαυμάτων, και ο φλοιός του λέγεται ότι έχει αιμοστατικές ιδιότητες.

Το ξύλο του χρησιμοποιείται στην χαρτοποιία, στην υποδηματοποιία και στην κατασκευή ξυλόγλυπτων και κιβωτίων.

Τα τελευταία χρόνια έχουν καταστραφεί χιλιάδες πλατάνια κυρίως στην Πελοπόννησο, στην Ήπειρο και στη Θεσσαλία, εξαιτίας της ασθένειας του μεταχρωματικού έλκους του πλατάνου. Η ασθένεια αυτή οφείλεται στον μύκητα Ceratocystis platani, ο οποίος αναπτύσσεται στις ρίζες, στον κορμό και στα κλαδιά του δέντρου, με αποτέλεσμα τη νέκρωση του δέντρου.

Ο μύκητας αυτός έχει έρθει στην Ευρώπη από την Αμερική, ενώ στην Ελλάδα πιθανόν από την Ιταλία.

Εισέρχεται στο δέντρο από πληγές στα διάφορα μέρη του. Μεταδίδεται κυρίως από μολυσμένα γεωργικά εργαλεία (αλυσοπρίονα, σκαπτικά εργαλεία) ή από γειτονικά προσβεβλημένα δέντρα.

Δεν υπάρχει τρόπος αντιμετώπισης της ασθένειας παρά μόνο η πρόληψη, γι' αυτό καλό είναι να ειδοποιούνται η Δασική Υπηρεσία και η Διεύθυνση Γεωργίας της περιοχής όπου παρατηρούνται προσβεβλημένα δέντρα.

Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια έχουν βρεθεί πολλά νεκρά δέντρα στον ποταμό Καλαμά και στην περιοχή μας, κάποια από τα οποία είναι μεγάλης ηλικίας.