Romulea bulbocodium (L). SEBAST. & MAURI

 

Βασίλειο: Plantae 
Άθροισμα: Angiosperms
Κλάση: Monocots
Τάξη: Asparagales

Οικογένεια: Iridaceae

Γένος: Romulea

Είδος: bulbocodium (L.) SEBAST. & MAURI

Συνώνυμα: Ixia bulbocodium, Trichonema bulbocodium

Ernesto Mauri: Ιταλός βοτανολόγος (1791 – 1836).

Francesco Antonio Sebastiani: Ιταλός βοτανολόγος (1782 – 1821).

Ένα από τα μονοκοτυλήδονα που ανθίζουν αυτήν την εποχή είναι και η Romulea bulbocodium.

Το όνομα Romulea προέρχεται από τον ιδρυτή της Ρώμης Ρωμύλο, πιθανότατα γιατί τα φυτά αυτά αφθονούσαν στη Ρώμη.

Το όνομα του είδους bulbocodium, που σημαίνει τριχωτός βολβός, προέρχεται από τη λέξη βολβός και το αρχαίο ελληνικό κώδιον, υποκοριστικό του κῶας “προβιά” (www.lsj.gr).

Στην περιοχή μας η Romulea bulbocodium συναντάται σε ηλιόλουστες θέσεις συνήθως σε περιοχές φρυγάνων.

Έχει έξι λογχοειδή λευκά τέπαλα με τρεις χαρακτηριστικές ραβδώσεις το καθένα, τρεις κίτρινους ανθήρες και πολυσχιδή στύλο. Τα φύλλα του είναι λογχοειδή, μεγαλύτερα από το άνθος, και αναπαράγεται με σπόρους ή με βολβούς

Στο γένος Romulea ανήκουν 100 είδη και συχνά τα μπερδεύουν με τα είδη του συγγενικού γένους Crocus, (Κρόκος), γιατί έχουν πολλά κοινά χαρακτηριστικά.

Είναι διαδεδομένο είδος στην Ευρώπη και κυρίως στην περιοχή της Μεσογείου.

Χρησιμοποιείται ως καλλωπιστικό φυτό.

Narcissus tazetta L.

 

Βασίλειο: Plantae

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Monocots

Τάξη: Asparagales

Οικογένεια: Amaryllidaceae

Γένος: Narcissus

Είδος: tazetta

Ένα από τα ωραιότερα λουλούδια που μπορεί κανείς να συναντήσει αυτή την εποχή είναι ο νάρκισσος, (Narcissus tazzeta).

Το όνομά του προέρχεται κατά μία άποψη από τον μυθικό Νάρκισσο γιο του ποταμού Κηφισού και της νύμφης Λειριώπης.

Υπάρχουν πολλοί μύθοι γύρω από τον Νάρκισσο τους πιο γνωστούς από αυτούς θα τους βρείτε στη Βικιπαιδεία
   Νάρκισσος (μυθολογία)

Σύμφωνα με τον Πλίνιο το όνομά του προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό ναρκάω (μουδιάζω, ναρκώνομαι) εξαιτίας των ναρκωτικών ιδιοτήτων που έχει το φυτό.

Ο Narcissus tazzeta είναι βολβώδες πολυετές φυτό με λογχοειδή φύλλα που ξεπροβάλλουν από τη βάση του. Ο ανθοφόρος βλαστός του έχει ύψος έως 40 εκατοστά και έχει 8 – 10 άνθη.

Τα άνθη του έχουν 6 λευκά πέταλα και στο κέντρο τους έχουν δεύτερη σωληνωτή στεφάνη, (παραστεφάνη), χρώματος κίτρινου.

Ο βολβός του είναι πολυετής χιτωνωτός και είναι δηλητηριώδης εξαιτίας κάποιων αλκαλοειδών που διαθέτει.

Τον συναντάμε στη Ευρώπη, στη βόρεια Αφρική και στη δυτική Ασία.

Στην περιοχή μας η άνθισή του ξεκινάει από τον Φλεβάρη και διαρκεί έως τα μέσα της Άνοιξης.

O Narcissus tazzeta ανήκει στην οικογένεια Amaryllidaceae (Αμαρυλλίδες). Η αμαρυλλίδα και ο νάρκισσος είναι οι πιο γνωστοί εκπρόσωποι της οικογένειας, μιας και είναι πολύ διαδεδομένα καλλωπιστικά και αρωματικά φυτά.

Τα φυτά της οικογένειας Amaryllidaceae χρησιμοποιούνται από τα αρχαία χρόνια για τις φαρμακευτικές τους ιδιότητες που οφείλονται στα αλκαλοειδή που διαθέτουν όλα τα γένη της οικογένειας.

Έτσι και ο νάρκισσος διαθέτει κάποιες ομάδες αλκαλοειδών (κρινίνη, γαλανθαμίνη, ναρκικλασίνη, λυκορίνη, ταζετίνη).

Η γαλανθαμίνη παράγεται σε εμπορική κλίμακα για τη φαρμακευτική βιομηχανία για την θεραπεία της νόσου Αλτζχάϊμερ και για ασθένειες του κεντρικού νευρικού συστήματος. Εντοπίζεται στους βολβούς και τα φύλλα στα είδη των γενών Galanthus, Narcissus, Leucojum και Lycoris.

Η ναρκικλασίνη, η λυκορίνη, η ταζετίνη και η κρινίνη είναι αντικείμενα εντατικών ερευνών για την αντιμετώπιση πολλών ασθενειών.

Όλα τα μέρη του Narcissus tazzeta είναι ισχυρά εμετικά και τα λουλούδια του είναι ελαφρώς δηλητηριώδη. Χρησιμοποιείται και ως αντισπασμωδικό.

Οι Άραβες χρησιμοποιούσαν το αιθέριο έλαιό του για τη θεραπεία της φαλάκρας, και ως αφροδισιακό.

Έχει πολύ ιδιαίτερο άρωμα και χρησιμοποιείται πολύ συχνά στη αρωματοποιία.

Σύμφωνα με το http://www.fragrantica.com/ το άρωμά του θυμίζει τη μυρωδιά πράσινων φύλλων με μια αίσθηση υάκινθου και γιασεμιού.

Ranunculus ficaria L. (μικρό χελιδώνιο)

Βασίλειο:Plantae

Άθροισμα:Angiosperms

Κλάση: Dicotyledons

Τάξη:Ranunculales

Οικογένεια:Ranunculaceae

Γένος:Ranunculus

Είδος:ficaria

Συνώνυμα: Ficaria verna Huds, Ficaria grandiflora Robert.

Άλλα ονόματα: νεραγκούλα ή βατράχιον το συκώδες, ζωχαδόχορτο, σπορδακέλα, ζυγαδόχορτο, σφουρδάκλα, χελιδονόχορτο μικρό, lesser celandine, Pilewort, Foal Foot, Fig buttercup.

Το Ranunculus ficaria είναι ένα από τα πρώτα λουλούδια της άνοιξης, γι' αυτό λέγεται και “spring messenger” (αγγελιοφόρος της άνοιξης).

Η ανθοφορία του ξεκινά τον Φεβρουάριο και διαρκεί συχνά ως τον Μάιο.

Το όνομα του γένους Ranunculus βγαίνει από το λατινικό rana (είδος βάτραχου).

Το φυτό αναπτύσσεται από βολβούς, οι οποίοι λέγεται ότι μοιάζουν με τσαμπιά από σύκα (Ficus carica) εξού και το όνομα ficaria.

Είναι πολυετές φυτό με φύλλα καρδιόσχημα σκούρου πράσινου χρώματος με δερματώδη υφή.

Τα λουλούδια του είναι ακτινόμορφα με γυαλιστερή υφή. Όταν είναι νέα έχουν βαθύ κίτρινο χρώμα προς το πορτοκαλί, ενώ όταν ωριμάζουν γίνονται κίτρινα.

Έχει μόνο τρία σέπαλα και πολυάριθμα στενά πέταλα (εννιά ή και περισσότερα).

Στη βάση των πετάλων υπάρχουν μελιτοφόρα φύλλα που παράγουν νέκταρ, δέλεαρ για τις μέλισσες και για άλλα έντομα που γονιμοποιούν το φυτό.

Η άνθιση ξεκινάει τον Φεβρουάριο και πολλές φορές η θερμοκρασία είναι χαμηλή, γεγονός που εμποδίζει τα έντομα να πετάξουν και να γονιμοποιήσουν τα φυτά. Για τον λόγο αυτό, (για να εξασφαλιστεί η αναπαραγωγή), στο σημείο που τα ανώτερα φύλλα ενώνονται με τον βλαστό υπάρχουν μικρά ογκίδια, τα οποία είναι ικανά να παράξουν νέα φυτά. Μόλις πέσουν τα φύλλα απελευθερώνονται τα ογκίδια στο έδαφος εξασφαλίζοντας την διαιώνιση του είδους.

Περιέχει τανίνη, βιταμίνη C και την τοξίνη πρωτοανεμονίνη, που σε επαφή με το δέρμα μπορεί να προκαλέσει ερεθισμούς. Όταν αποξηράνουμε ή βράσουμε το φυτό η πρωτοανεμονίνη μετατρέπεται στην μη τοξική ανεμονίνη.

Παραδοσιακά χρησιμοποιείται για την θεραπεία των αιμορροΐδων (συνταγές για αλοιφές υπάρχουν σε πολλά ελληνικά ιστολόγια).

Σύμφωνα με το Δόγμα των Συνταγών τα φυτά που μοιάζουν με κάποιο μέρος του σώματος μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην θεραπεία αυτού του μέρους, έτσι η υποτιθέμενη ομοιότητα των βολβών με αιμορροΐδες το έκαναν κατάλληλο για την θεραπεία τους (ζωχαδόχορτο, Pilewort).

Χρησιμοποιείται και ως αντισπασμωδικό, αναλγητικό.

Πολλοί ξένοι λογοτέχνες το έχουν υμνήσει εμπνευσμένοι από την ομορφιά των άνθεων του.

Galanthus reginae-olgae subsp. Vernalis Kamari

Galanthus reginae-olgae ssp. Vernalis

 

Βασίλειο Plantae

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Monocots

Τάξη: Asparagales

Οικογένεια: Amaryllidaceae

Γένος: Galanthus.

Είδος: Galanthus reginae-olgae

Υποείδος: vernalis

Γεωργία Καμάρη: Ελληνίδα βοτανολόγος.

(Βλέπε και: Galanthus reginae-olgae orph)
Τα είδη Galanthus reginae-olgae ssp. Vernalis και Galanthus reginae-olgae ssp. reginae-olgae διαφέρουν μεταξύ τους στην εποχή άνθησης και στο μήκος των φύλλων τους.

Ο Galanthus reginae-olgae ssp. vernalis ανθίζει από τον Δεκέμβριο έως τον Μάρτιο (vernalis/ανοιξιάτικος), ενώ τα φύλλα του, (3-7 εκ), είναι πάντα παρόντα κατά την διάρκεια της άνθησης του. 
Αντίθετα τα φύλλα του Galanthus reginae-olgae ssp. reginae-olgae είναι ή απόντα ή λίγα εκατοστά μήκος ενώ ανθίζει από τον Οκτώβριο έως τον Δεκέμβριο.

Galanthus reginae-olgae orph

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Monocots

Τάξη: Asparagales

Οικογένεια: Amaryllidaceae

Γένος: Galanthus

Είδος: Galanthus reginae-olgae orph.

Θεόδωρος Γ. Ορφανίδης (1817-1886)

Καθηγητής Πανεπιστημίου στην Έδρα της Βοτανικής 

 

Το όνομά του, Galanthus reginae-olgae, δόθηκε από τον Θ. Γ. Ορφανίδη προς τιμήν της βασίλισσας Όλγας (1851 – 1926).

 
Είναι ενδημικό φυτό της Ελλάδας και χαρακτηρίζεται ως τρωτό είδος.

Σύμφωνα με την βάση δεδομένων για την Ελληνική Φύση ΦΙΛΟΤΗΣ τα

Galanthus reginae-olgae sbsp corcyrensis και Galanthus reginae-olgae sbsp reginae-olgae

χαρακτηρίζονται ως σπάνια είδη.

Βολβώδης πολυετής πόα με ομοιοχλαμυδικό περιάνθιο, κατάλευκα άνθη (σαν το γάλα), φύλλα λογχοειδή, πολύ κοντά ή ανύπαρκτα κατά την άνθιση. 

Ανθίζει από τον Οκτώβριο μέχρι τον Δεκέμβριο ενώ το υποείδος Galanthus reginae-olgae ssp vernalis μέχρι τις αρχές της Άνοιξης.

Τα υψηλά ποσοστά αλκαλοειδών που έχουν στους βολβούς είναι ένα μέσο άμυνας από τους εχθρούς τους.

Φυτά τις οικογένειας των Αμαρυλλιδών, (Amaryllidaceae), χρησιμοποιούνται εδώ και χιλιάδες χρόνια ως βότανα. Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της οικογένειας είναι η ύπαρξη αλκαλοειδών σε όλα τα γένη της οικογένειας. 
Έχουν απομονωθεί περίπου 300 αλκαλοειδή από τα φυτά της οικογένειας.

 

Η γαλανθαμίνη είναι το μόνο αλκαλοειδές των Amaryllidaceae που σήμερα παράγεται σε μεγάλη εμπορική κλίμακα για τη φαρμακευτική βιομηχανία.

Άρχικά εντοπίστηκε σε πληθυσμούς του γένους Galanthus και χρησιμοποιήθηκε σε φάρμακα για την θεραπεία της πολιομυελίτιδας.

Σήμερα χρησιμοποιείται σε φάρμακα για την θεραπεία της νόσου Αλτζχάϊμερ και γίνονται έρευνες

για πιθανή δράση της σε άλλες ασθένειες του κεντρικού νευρικού συστήματος

Άλλα αλκαλοειδή των γάλανθων όπως η λυκορίνη και η ταζεττίνη είναι αντικείμενα εντατικής έρευνας.

Οι Γάλανθοι είναι καλλωπιστικά φυτά με πιο διαδεδομένο τον Galanthus nivalis.