Ramonda serbica

Βασίλειο: Plantae

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Dicotyledons

Οικογένεια: Gesneriaceae

Γένος: Ramonda

Είδος: R. serbica

Περιγράφηκε πρώτη φορά από τον Josif Pancic (1814 – 1888) Σέρβο ιατρό και βοτανολόγο.

 

Το όνομα του γένους Ramonda έχει δοθεί προς τιμήν του Γάλλου βοτανολόγου Luis Ramond de Carbonnières (1753 – 1827).

Η Ramonda serbica είναι ένα σπάνιο αειθαλές και πολυετές φυτό. Το άνθος του έχει έξι πέταλα ανοιχτού μωβ χρώματος, οι στήμονές του είναι σκούρο μωβ. Τα φύλλα του σχηματίζουν ρόδακα και έχουν ακανόνιστο σχήμα με έντονες νευρώσεις.

Η Ramonda serbica ανήκει σε μια κατηγορία φυτών που χαρακτηρίζονται ως “resurrection plants” (αναστάσιμα φυτά). Είναι φυτά που μπορούν να αντέξουν μακροχρόνια αφυδάτωση, (ακόμα και χρόνια), και να αναγεννηθούν με ελάχιστη υγρασία χωρίς βλάβη στα κύτταρά τους.

Σε αυτήν την κατηγορία φυτών ανήκει και το Asplenium ceterach, (σκορπίδι), που έχω αναφέρει σε παλαιότερη ανάρτηση.

Η αναγεννητική ικανότητα αυτών των φυτών είναι αντικείμενο ερευνών.

 

Είναι σημαντικό είδος διότι είναι ένα ζωντανό απολίθωμα αφού υπήρχε πριν από τους τελευταίους παγετώνες, όπως και η Ramonda nathaliae, που βρίσκεται επίσης στην χώρα μας, και έχουν επιβιώσει εξαιτίας της απομόνωσής τους σε δύσβατα φαράγγια και χαράδρες.

Το συναντάμε στις σχισμές ασβεστολιθικών βράχων σε υψόμετρα από 150 – 1800 μέτρα.

Έχει καταγραφεί σε λίγες τοποθεσίες στην Αλβανία, Μαυροβούνιο, Σερβία, Βουλγαρία και Ελλάδα.

Στην Ελλάδα βρίσκεται, σε μικρούς αλλά σταθερούς πληθυσμούς, σε περιοχές Natura και εθνικούς δρυμούς στους νομούς Ιωαννίνων, Πέλλας, Φλώρινας και Θεσπρωτίας.

Προστατεύεται από το Προεδρικό διάταγμα 67/81 και χαρακτηρίζεται ως «άλλο σημαντικό είδος» σε Τόπους Κοινοτικής Σημασίας του Δικτύου ΦΥΣΗ 2000.
  
Περιλαμβάνεται στο Κόκκινο Βιβλίο των Σπάνιων και Απειλούμενων Φυτών της Ελλάδας ως τρωτό είδος. Κυριότερη απειλή για την Ramonda serbica είναι η συλλογή, είτε για επιστημονικούς σκοπούς, (βοτανικοί κήποι), είτε για άλλες χρήσεις.

Άλλες απειλές είναι η κατασκευή φραγμάτων όπως στην περίπτωση του ποταμού Δρίνου στην Αλβανία.