Χειμερινό ηλιοστάσιο

 Στο βόρειο ημισφαίριο το χειμερινό ηλιοστάσιο ξεκινάει όταν ο ήλιος λάμπει πάνω ακριβώς από τον Τροπικό του Αιγόκερου (23 μοίρες νότια).

Σύμφωνα με το Γρηγοριανό ημερολόγιο, αυτό συμβαίνει κάθε χρόνο μια μέρα μεταξύ 20 και 22 Δεκεμβρίου (συνήθως 21 Δεκεμβρίου και πολύ σπάνια 23 Δεκεμβρίου).

Την ημερομηνία αυτή όλα τα σημεία πάνω από τον Αρκτικό Κύκλο, (66,33 μοίρες βόρεια), έχουν 24 ώρες νύχτα, και όλα τα σημεία κάτω από τον Ανταρκτικό κύκλο, (66,33 μοίρες νότια), έχουν 24 ώρες ημέρα.

Ο άξονας της γης είναι στραμμένος με τέτοιο τρόπο ώστε οι περιοχές του βορείου ημισφαιρίου να βρίσκονται πιο μακριά από τον ήλιο, ενώ το αντίθετο ακριβώς συμβαίνει στο νότιο ημισφαίριο.

Έτσι στο βόρειο ημισφαίριο παρατηρείται η μικρότερη ημέρα του έτους και αντίστοιχα στο νότιο η μεγαλύτερη.

 Πολύ σημαντική ημερομηνία για τον άνθρωπο, από τα νεολιθικά χρόνια, μια και σηματοδοτεί την έναρξη του χειμώνα και την αναγέννηση του ήλιου (25 Δεκεμβρίου).

Χαρακτηριστικά είναι τα μεγαλιθικά μνημεία Stonehedge και Newgrange στην Αγγλία και στην Ιρλανδία, που όπως λέγεται είναι ευθυγραμμισμένα με το θερινό και το χειμερινό ηλιοστάσιο αντίστοιχα. 
 

Οι Ρωμαίοι κατά το χειμερινό ηλιοστάσιο γιόρταζαν τα Σατουρνάλια και τα Μπρουμάλια.

Οι Πέρσες από τα αρχαία χρόνια είχαν την γιορτή Yalda, ( 25 Δεκεμβρίου), και γιόρταζαν την γέννηση του Θεού Ήλιου, (Μίθρα), γιορτή που αργότερα διαδόθηκε σε πολλούς πολιτισμούς.

Οι Σλάβοι είχαν την γιορτή Korochun κατά την οποία ο παλιός θεός Ήλιος,(Hors), πέθαινε ηττημένος από σκοτεινές δυνάμεις (22 Δεκεμβρίου), και ξαναγεννιόταν ως νέος Ήλιος, (Koleda), στις 23 Δεκεμβρίου.

Οι Σκανδιναβοί κατά το χειμερινό ηλιοστάσιο τιμούσαν την θεά Yule.

Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι πίστευαν ότι ο θεός του ουρανού Όρους γεννήθηκε στις 25 Δεκέμβρη, ενώ αντίστοιχα στην αρχαία Ελλάδα γιόρταζαν την γέννηση του Διόνυσου και στην Φρυγία την γέννηση του θεού Άττι.